Konzetrationslager Auschwitz założony został w 1941 roku dla polskich więźniów politycznych, lecz od 1941 roku Gestapo zaczęło kierować do niego więźniów innych narodowości. Ze wzrostem liczby więźniów powiększał się obszar obozu i wkrótce stał się ogromną fabryką śmierci. Składał się z trzech części:
    - Auschwitz I (obóz macierzysty);
    - Auschwitz II-Birkenau (utworzony w odległej o 3 km Brzezince);
    - Auschwitz III-Monowitz.

KL Auschwitz pełnił dwie funkcje. Był największym hitlerowskim obozem koncentracyjnym, w którym więźniowie ginęli wskutek wyniszczającej pracy, głodu, epidemii oraz pojedynczych i zbiorowych egzekucji. Od 1942 roku stał się również największym ośrodkiem masowej natychmiastowej zagłady, głównie ludności żydowskiej, przeprowadzanej w specjalnie do tego celu wybudowanych komorach gazowych. Ciała pomordowanych spalano w krematoriach oraz na stosach lub w dołach. Od 1943 roku w komorach gazowych zginęło około 1,5-2 mln Żydów, głównie z Polski, Węgier, Słowacji i Grecji.

Na mocy uchwały Sejmu PRL z 2 lipca 1947 roku tereny byłego obozu w Oświęcimiu wraz z wszelkimi zabudowaniami i urządzeniami zachowane zostały jako pomnik męczeństwa - Państwowe Muzeum Oświęcim-Brzezinka, które rocznie zwiedza 600 tysięcy osób. Wykwalifikowani przewodnicy władający różnymi językami przez 4 godziny oprowadzają zwiedzających. Po obozie najlepiej poruszać się wyznaczoną trasą. Szlak rozpoczyna się przy bramie śmierci (wejście przy dawnej głównej wartowni SS) i główną aleją wiedzie do kolejowej rampy wyładowczej. Głównym punktem ekspozycji są pozostałości po krematoriach i komorach gazowych, między którymi wznosi się od 1967 roku Międzynarodowy Pomnik Ofiar Faszyzmu. Zachowały się również budynki łaźni obozowej, staw, do którego zsypywano ludzkie popioły, i komendantura.