Dachau był to pierwszy obóz koncentracyjny utworzony na podstawie zarządzenia Heinricha Himmlera z 21 marca 1933 roku. Obóz powstał w opuszczonej fabryce amunicji na obrzeżach miasta Dachau, na północ od Monachium, w Bawarii (południowe Niemcy). Był początkowo obiektem doświadczalnym, w którym izolowano politycznych przeciwników reżimu hitlerowskiego, duchownych i Żydów. Tutaj także szkolono personel kierowniczy i funkcyjny SS dla innych niemieckich obozów koncentracyjnych.

Obóz zbudowano z zasadniczym podziałem na dwie części: część dla więźniów i część dla personelu. Część obozu przeznaczona dla więźniów pierowtnie składała się z 18 baraków mieszkalnych otoczonych drutami kolczastymi i wieżyczkami strażniczymi. Każdy barak dzielił się na cztery izby - każda izba przeznaczona dla 52 więźniów. Barak miał w sumie mieścić 208 więźniów.
    W 1937 roku liczba baraków w obozie okazała się za mała. W latach 1937-1938 przeprowadzono rozbudowę obozu, powiększając liczbę baraków ponad dwukrotnie. Od momentu wybuchu II wojny światowej (wrzesień 1939 r.) do obozu zaczęły napływać masowe transporty więźniów. Z tego powodu zdecydowano się na zwiększenie liczby więźniów w baraku do 1.600 osób. Masowa śmiertelność więźniów wymusiła na władzach obozu wybudowanie w 1943 roku krematorium - był to tzw. barak X. Prawdopodobnie Hitlerowcy przygotowywali się do przekształcenia obozu koncentracyjnego Dachau w miejsce masowej eksterminacji.

Obsługa obozu słynęła ze swoich krwawych przesłuchań, które przeprowadzano w tzw. bunkrze. W obozie istniała także ściana pod którą rozstrzeliwano więźniów. Masowe egzekucje przeprowadzano także na strzelnicy SS w pobliskim Haimhausen. W baraku szpitalnym nr. 5 istniało laboratorium w którym przeprowadzano na więźniach eksperymenty pseudomedyczne. Eksperymenty te dotyczyły wywoływania i leczenia posocznicy, malarii, uszkodzeń organizmu wywołanych przebywaniem w rozrzedzonym powietrzu, oddziaływania wychłodzenia w wodzie morskiej, piciem wody morskiej i innych.

W 1944 roku w Dachau utworzono podobóz kobiecy.

Obóz koncentracyjny Dachau posiadał rozległą sieć podobozów i obozów przymusowej pracy na terenie III Rzeszy. Liczba tych podobozów wynosiła ponad 130.

Pod koniec wojny dowództwo obozu przeprowadziło ewakuację więźniów, których poprowadzono w strasznych Marszach Śmierci. Obóz koncentracyjny Dachau został wyzwolony przez wojska amerykańskie VII Armii w dniu 29 kwietnia 1945 roku. W chwili wyzwolenia w obozie znajdowało się około 67 tys. więźniów.

Według dokumentacji obozowej w okresie 1933-1945 przez obóz przewinęło się 206.206 więźniów, z czego zmarło 31.591. Liczby te jednak nie uwzględniają osób poddanych "Sonderbehandlug" (skierowanych do obozu przez Gestapo celem wykonania egzekucji), jeńców radzieckich zabijanych w ramach "Kommissar-Erlaß" oraz zmarłych w czasie ewakuacji obozu. Według niektórych danych, ogólną liczbę więźniów szacuje się na ok. 250.000 osób, a liczbę ofiar nawet na 148.000 (wliczając zgładzonych w podobozach). Wśród ofiar znajdowało się 40 tys. Żydów.

Z inicjatywy byłych więźniów w Dachau powstało muzeum, które uległo w drugiej połowie lat dziewięćdziesiątych dużej rekonstrukcji i odnowie. W 1984 roku obóz wpisano na liste obiektów podlegajacych ochronie przez UNESCO.

Niemieccy lekarze lotczy eksperymentują na więźniu z Dachau
przetrzymując go 3-godziny w lodowatej wodzie

 

Krematorium w KL Dachau
(źródło: Muzeum Dachau)